विवाद र विभिन्न चर्चा परिचर्चाका बीच आज वर्षा र सहकालका देवता रातो मछिन्द्रनाथलाई पूल्चोकमा रथारोहण गराइएको छ ।

आज मच्छिन्द्रनाथलाई रथमा विराजमान गराइएसँगै मछिन्द्रनाथको रथजात्रा औपचारिक रुपमा सुरु भएको छ ।

रथमा विराजमान गराइएपनि रथ तान्ने दिन भने हालसम्म अनिश्चित नै छ ।

विगतका वर्षहरुमा रथमा विराजमान गराइएको चौथो दिनमा रथ तान्ने गरिन्थ्यो भने यस वर्ष कोरोना महामारीका कारण रथ जात्रा अनिश्चित रहेको हो ।

यस वर्ष महामारीकै कारण पटक पटक रथारोहणको साइत निकाल्ने र स्थगित गर्ने गरिँदा समुदायमा निकै विवाद बढेको थियो ।

यसअघि मंगलबजारको मणिमण्डप पाटीमा ज्योतिषहरु बसेर असार २४ गतेको साइत निकालेका थिए । कोरोनाको संक्रमण बढ्दै गरेको अवस्थामा जिल्ला प्रशासन कार्यालयले सो दिन रथारोहणको कुनै पनि कार्य नगर्न सुचना गरेर स्थगित गरेको थियो । 

फेरी गुठी संस्थानले साउन १० गते, दिउँसोको १२ः०५ देखि १२ः२५ सम्मको साइत सार्वजनिक गर्यो भने त्यसको भोलिपल्ट पुनः जिप्रका ललितपुरले स्वीकृती नदिएको भन्दै रथारोहण स्थगित भएको अर्को सूचना सार्वजनिक गर्यो । 

यसपछि भने गुठी संस्थान र जिल्ला प्रशासन कार्यालय ललितपुरको निकै विरोध भएको थियो ।

स्थानीय वासिन्दा, सामाजिक अभियन्ता, पूजारी पानेजू लगायत सरोकारवालाहरुले ललितपुर महानगरपालिका, जिल्ला प्रशासन कार्यालय ललितपुरसँग छलफल गर्दै सामाजिक दुरी लगायतका सावधानी अपनाई रथारोहण गर्ने सहमति भए अनुसार आज रथारोहण गरिएको हो ।

नियमानुसार गत बैशाख १२ गते रथारोहण र १५ गते रथयात्रा हुनुपर्ने रथजात्रामा  कोरोनाभाइस संक्रमणको खतरा र देशव्यापी बन्दाबन्दीका कारण त्यो बेला जात्रा हुन पाएको थिएन ।

 

देखिएन सामाजिक दुरी

भौतिक दुरी, मास्क, पञ्जा लगायतका सुरक्षाका उपाय अपनाएर रथारोहण गर्ने भनिएपनि यसतर्फ खासै पहल भने देखिएन ।

रथारोहणको लागि आवश्यक व्यक्तिहरु भौतिक दूरी कायम गरी सबैले मास्क, पन्जा, सेनिटाइजर लगाई आउन र अन्यलाई अनावश्यक भीडभाड हुन नदिन घरमै बसेर जात्रा हेर्न अनुरोध गरिएको थियो ।

देवतालाई तःबहालबाट निकाल्न लाग्दा खासै हूल पनि थिएन । तर जब मछिन्द्रनाथलाई खटमा राखेर तःबहालबाट बाहिर निकालियो त्यसपछि भने मानिसहरुको घुइँचो बढ्न थाल्यो ।पूल्चोक पुगिसकेपछि त ठुलै भीड जम्मा भइसकेको थियो ।

त्यहाँको वातावरण हेर्दा कसैमा संक्रमणको डर वा सावधानी अपनाउनेतर्फ कसैले ध्यान दिएको पनि देखिँदैन थियो । न त मुखमा मास्क थियो न त हातमा पन्जा । न त भौतिक दूरी नै कायम गरिएको थियो ।

विगत चार महिनादेखि सबै सामाजिक गतिविधि बन्द भएको, सबै जात्राहरु रोकिएको अवस्थामा आजको रथारोहण हेर्नको लागि त उपत्यकाका तीनवटै शहरबाट मानिसहरु भेला भएका थिए ।

रथारोहणमै यस्तो भीड हुने हो भने रथ तान्ने समयमा झनै भीड बढ्ने सम्भावना बढि छ । यसतर्फ व्यवस्थापन समूह, सरोकारवाला पक्ष साथै स्थानीय सरकार र प्रशासनले समेत ध्यान दिनु आवश्यक देखिन्थ्यो ।

भारतमा जगन्नाथको जात्रा कर्फ्यू लगाएर नै गरिएको सन्दर्भलाई सम्झिनु समय सान्दर्भिक होला ।

Categorized in संस्कृति